“Chicago Tarzı”nın Belirgin Özellikleri Nelerdir?
“Akademik dünyada, Chicago tarzı yazım diye adlandırılan bir metot vardır. Bu tarz, bir belge biçimlendirme ve atıf yöntemi olarak bilinir ve ilk olarak Chicago Üniversitesi tarafından 1906 yılında yayınlanmıştır. 2010 yılında bu kılavuzun 16. baskısı yapılmıştır. Bu kitapçık, Amerikan İngilizcesinin kullanımı, gösterimi ve dilbilgisi gibi başlıklarda geniş bir konu yelpazesini kapsamakta ve genellikle de editörlerin kutsal kitabı olarak bilinmektedir.
Özellikle, beşerî, sosyal bilimler ve tarihi bültenlerle ilgili daha fazla içeriğe sahip olan bu kılavuzdan iki farklı dokümantasyon stili türetilmiştir. Birincisi Not-Bibliyografya Sistemi, diğeri ise Yazar-Tarih Sistemi’dir.
Not-Bibliyografya Sistemi
Chicago Not-Bibliyografya sistemi, genellikle edebiyat, tarih ve sanat yayınlarında kullanılır. Bibliyografya, cilt, baskı kaydı, basıldığı yer, yıl ve yayıncı ile sayfa adedi hakkında bilgi verir. Bu sistemde, kaynağın referans olarak gösterildiği her yerde, bir dipnot olarak bu bilgiler yer alır. Bazen bu bilgilerin sadece bir kısmı dipnotta yer alır ve diğer tüm bibliyografik bilgiler, sayfanın veya ilgili bölümün sonunda verilir.
Aynı kaynaktan birçok alıntı yapılacak ise, bunun da bazı kuralları vardır. Örneğin, bu tarz alıntılarda genel olarak, “aynı yerde olan” anlamındaki ‘’ibid’’ kelimesi kullanılır. Bu kelime, İngilizcesi ‘’in the same place’’ olan Latince ‘’ibidem’’ sözcüğünden gelmektedir.
Bibliyografi, alfabetik bir sırada verilir ve bazen yazıda geçmeyen diğer kaynakları da referans gösterir. Ayrıca kaynakların biçimleri, kaynağın makale, kitap veya web sitesi olmasına göre değişir.
Yazar-Tarih Sistemi ise genel olarak sosyal bilimlerde kullanılır ve adı üstünde; referans alınan cümlenin veya kelimenin yazarını ve tarihini sayfada belirtir.
İki sistemin farkı
- Yazar-Tarih sistemi, alıntıları, kaynak referanstan sonra parantez içerisinde yazıp, başlık ve tarih sıralaması ile gösterirken, diğer sistem, numaralandırılmış referansları, sayfa sonunda açıklar.
- Yazar-Tarih sistemi, bibliyografiye (kaynakçayı) dayalı referansları kullanır. Burada amaç, aslında aynıdır fakat referans listesi için sıralama ve noktalama işaretleri kullanımı farklıdır.
Özellikle bilim dergilerine akademik bir makale veya araştırma çalışması için başvuruda bulunuyorsanız, bu referans gösterme biçimlerine dikkat etmeniz gerekir. Çünkü başvurularda, bu referans stillerinin düzgün kullanılmaması, otomatikman reddedilme sebebi olacaktır. Eğer başvurunuza, gerekli özeni göstermiyorsanız, araştırmanıza da özen göstermediğiniz sonucu ortaya çıkabilir. Bu yüzden mutlaka, bu stillerin kullanımına itina edin. Eğer diğer stillere alışkınsanız, Chicago Tarzı Kılavuzunun 16. baskısını satın almanız sizin yararınıza olacaktır. Çünkü bu baskıda, diğer stillere göre ciddi farklılıklar bulunmaktadır”.
Kaynak: Enago Akademi. ““Chicago Tarzı”nın Belirgin Özellikleri Nelerdir?”. Erişim 3 Ocak 2022. https://www.enago.com.tr/academy/chicago-tarzinin-belirgin-ozellikleri-nelerdir/
Atıf Stilleri | Hangi Kaynak Gösterme Stilini Kullanmalıyım?
“Turabian tarzı olarak da bilinen Chicago Yayın Kılavuzu, ilk kez 1906 yılında Chicago Üniversitesi tarafından yayınlanmıştır. İlk başlangıçta temel olarak yazarlar, editörler, metin yazarları ve yayıncılar gibi temel olarak yazım işinin olduğu alanlarda kullanılmak üzere oluşturulmuş olsa da zamanla yaygınlaşarak farklı disiplinlerce de benimsenmeye başlamış ve başlı başına akademik bir atıf sistemi haline dönüşmüştür.
İki tür Chicago sistemi bulunmaktadır. Bunlardan ilki Notlar-Bibliyografya Sistemi (Notes-Bibliography Style) diğeri ise Yazar-Tarih Sistemi (Author-Date Style)dir. Notlar-Bibliyografya Sistemi genellikle edebiyat, tarih ve sanat alanında kullanılıyorken, Yazar-Tarih Sistemi çoğunlukla sosyal bilimlerde kullanılmaktadır.
Chicago Notlar-Bibliyografya Sistemi (The Notes-Bibliography Style)
Chicago Notlar-Bibliyografya Sistemi; bibliyografya, cilt, baskı kaydı, basım yeri, basım yılı ve yayıncı kuruluşile sayfa sayısı hakkında bilgi vermektedir Notlar-Bibliyografya Sistemi iki bölümden oluşmaktadır: Metinde gösterilen kaynak için tahsis edilen bir sayı ve dipnot ya da son not. Dipnot, sayfanın alt kısmına bir not eklenmesi suretiyle yapılmakta iken son not metnin sonuna eklenmektedir. Notlar her makale veya her bölüm için 1 ile başlayarak sırayla numaralandırılmalıdır. Bazen bu bilgilerin sadece bir kısmı dipnotta yer alır ve diğer tüm bibliyografik bilgiler, sayfanın veya ilgili bölümün sonunda verilir.
Aynı kaynaktan bir de fazla alıntı yapılması durumunda, belli kuralların takip edilmesi gerekmektedir. Bibliyografya, alfabetik sırada verilmelidir ve bazen yazıda geçmeyen diğer kaynakları da referans gösterebilmektedir. Ayrıca kaynakların biçimleri, kaynağın makale, kitap veya web sitesi olmasına göre farklılık göstermektedir.
Chicago Yazar-Tarih Sistemi (Author-Date System)
Chicago Yazar-Tarih Sistemi (Author-Date System), adından da anlaşılacağı üzere yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve atıfta bulunulan çalışmanın yayın yılının sayfada belirtilmesi üzerine kurulu bir sistemdir. APA sisteminin aksine, Chicago Yazar-Tarih sisteminde, yazar(lar)ın ad(lar)ı ile yayın tarihi arasında noktalama işareti konulması gerekmemektedir. Referans listesi, metin içinde atıfta bulunulan her çalışmanın ilk yazarının soyadına göre alfabetik olarak sıralanmaktadır.”
Kaynak: Best Edit & Proof. “Atıf Stilleri | Hangi Kaynak Gösterme Stilini Kullanmalıyım?”. Erişim 3 Ocak 2022. https://besteditproof.com/tr/academy/atif-stilleri-hangi-kaynak-gosterme-stilini-kullanmaliyim
Chicago hakkında daha çok bilgi almak istiyorsanız. Chicago’nun resmi sayfasına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
